Bối cảnh:
Suy yếu của nhà Lê sơ
Sau thời kỳ thịnh trị dưới các vua Lê Thánh Tông, Lê Hiến Tông, nhà Lê sơ dần suy yếu do sự tranh giành quyền lực giữa các phe phái, nạn tham nhũng hoành hành, đời sống nhân dân khó khăn.
Nổi lên của Mạc Đăng Dung
Giữa lúc triều chính rối ren, Mạc Đăng Dung, một võ tướng có tài năng và tham vọng, dần củng cố thế lực. Ông nắm giữ chức vụ quan trọng trong triều đình, kiểm soát quân đội và từng bước thâu tóm quyền lực.
Diễn biến:
Mạc Đăng Dung lật đổ nhà Lê
Năm 1527, Mạc Đăng Dung phế truất vua Lê Cung Hoàng, tự lập làm vua, mở ra triều đại nhà Mạc.
Chia cắt đất nước
Sự kiện này gây ra sự phản ứng mạnh mẽ từ các loyalists nhà Lê. Nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra, đất nước rơi vào nội chiến kéo dài giữa nhà Mạc ở phía Bắc và lực lượng trung thành với nhà Lê ở phía Nam.
Đặc điểm:
Chuyển giao bằng vũ lực
Khác với những lần chuyển giao quyền lực trước đó, sự chuyển giao từ nhà Lê sơ sang nhà Mạc diễn ra bằng bạo lực, gây ra sự chia cắt và xung đột kéo dài.
Mâu thuẫn xã hội gay gắt
Giai đoạn này chứng kiến những mâu thuẫn xã hội sâu sắc, giữa phe phái ủng hộ nhà Mạc và phe phái ủng hộ nhà Lê.
Ảnh hưởng đến sự phát triển
Nội chiến kéo dài đã gây ra những tổn thất lớn về người và của, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của đất nước.
Kết quả:
Nhà Mạc tồn tại hơn 60 năm
Mặc dù gặp nhiều khó khăn, nhà Mạc vẫn duy trì được sự tồn tại ở phía Bắc trong hơn 60 năm.
Nhà Lê Trung hưng được thành lập: Năm 1533, Nguyễn Kim, một tướng lĩnh trung thành với nhà Lê, đã tập hợp lực lượng, đánh đuổi nhà Mạc và đưa Lê Trang Tông lên ngôi, khôi phục nhà Lê (Lê Trung hưng).
Đất nước bị chia cắt trong thời gian dài: Mãi đến năm 1592, nhà Mạc mới bị đánh bại hoàn toàn. Tuy nhiên, sự chia cắt và mâu thuẫn vẫn kéo dài trong nhiều năm sau đó.
Tóm lại:
Giai đoạn chuyển giao từ nhà Lê sơ sang nhà Mạc là một thời kỳ đầy biến động và chia cắt, để lại những hậu quả nặng nề cho đất nước. Sự kiện này cũng là một bài học về sự suy vong của một triều đại và những hệ lụy của việc tranh giành quyền lực.
